نویسندگان برنده جایزه نوبل ادبیات
جایزه نوبل ادبیات یکی از پنج جایزه نوبل است که هر ساله به نویسندگانی که مطابق با معیارهای نوبل اثری خلق کرده باشند اهدا می‌شود..منظور از «اثر» معمولاً مجموعه کارهای نویسنده است، اگرچه گاه در متن مربوط به جایزه از آثار مشخص نیز نام برده شده‌است.
جایزه نوبل ادبیات از سال ۱۹۰۱ و توسط فرهنگستان سوئد که در سراسر جهان با نام آکادمی سوئد شناخته می‌شود، اهدا می‌گردد. به قول آلفرد نوبل مخترع بزرگ سوئدی جایزه نوبل به این دلیل اهدا می‌شود : تا در زمینه ادبیات برجسته‌ترین اثر در جهت آرمان‌گرایانه تولید شود.
آنی آرنو | برنده جایزه نوبل سال ۲۰۲۲
آنی ارنو نویسنده و استاد دانشگاه اهل فرانسه است. او در سال ۲۰۲۲ موفق به دریافت جایزه‌ی نوبل شد. دلیل کسب این جایزه شجاعت و توجه موشکافانه‌ایست که با آن ریشه‌ها، بیگانگی‌ها و خویشتن‌داری‌های جمعی را آشکار می‌کند.برجستگی این نویسنده، بابت آثاری است که مرز بین خاطرات و داستان را محو می‌کنند. اگرچه اکثر رمان‌های ارنو زندگینامهای هستند، اما او رمان‌هایی درباره‌ی زندگی روزمره در فرانسه و رمان‌های غیرداستانی نیز می‌نویسد. ارنو که از جمله تحسین‌شده‌ترین نویسندگان کشورش است، یکی از کاندید‌های جایزه‌ی نوبل ادبیات بود و موفق به دریافت این جایزه در سال ۲۰۲۲ شد. اولین کتاب او کابینت‌های خالی در سال 1974 به زبان فرانسه و در سال ۱۹۹۰ به زبان انگلیسی منتشر شد.
پس از دهه‌ها کاوش در گذشته‌ی خود، ارنو کتاب سال‌ها را منتشر کرد و بسیاری از منتقدان آن را مهمترین اثر او می‌دانستند. این کتاب نگاهی گسترده داشت به جامعه‌ای که ارنو در آن بزرگ شده بود: بررسی هر سال از زندگی او در سالهای ۱۹۴۰ تا ۲۰۰۶.آذرین صادق منتقد ایرانی در سال ۲۰۱۸ در بررسی ترجمه‌ی انگلیسی کتاب سال‌ها، خواندن آن را با کندن عکس‌های قدیمی خانوادگی مقایسه کرد. صادق می‌نویسد: «تصاویر گذشته‌ی ارنو در نظر خوانندگان این کتاب، اشکالی شکسته با سوراخ‌هایی در سراسر خود هستند. خواننده از میان این انبوه تصاویر و متون ورق می‌زند و احساس می‌کند در گذشته غوطه‌ور شده است، سال‌ها آمده‌اند و رفته‌اند و بیش از نیمی از زندگی گذشته است و از آن فقط عکس‌هایی در حافظه ثبت شده و باقی آن ناپدید شده است.ارنو برای کتاب زندگینامهای سال‌ها، توانست جایزه‌ی پریکس رنودو را در فرانسه به دست آورد. در سال ۲۰۱۹ ترجمه‌ی انگلیسی این کتاب با ترجمه‌ی آلیسون ال استرایردر فهرست نهایی جایزه‌ی بین‌المللی من بوکر قرار گرفت.
عبدالرزاق گورنا | برنده جایزه نوبل سال ۲۰۲۱
عبدالرزاق گورنه نویسنده و استاد دانشگاه اهل تانزانیاست. او در سال ۲۰۲۱ موفق به دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. دلیل کسب این جایزه را نوشته‌های رسوخگر و دلسوزانه‌ی گورنه در زمینه‌ی تأثیرات استعمار و سرنوشت پناهجویان در شکاف میان فرهنگ‌ها و قاره‌ها دانسته‌اند.
عبدالرزاق گورنه در سال ۱۹۴۸ در سلطان‌نشین زنگبار متولد شد. در ۱۸ سالگی به دلیل اذیت و آزار شهروندان عرب در انقلاب زنگبار از تانزانیا گریخت و به لندن مهاجرت کرد. رمان‌های گورنه قهرمانان شرق آفریقا را در زمینه وسیع بین‌المللی خود قرار داده‌است و این نشان می‌دهد که در جهان بینی گورنه “آفریقایی‌ها همیشه بخشی از یک جهان بزرگتر و در حال تغییر بوده‌اند. قهرمانان داستان‌های گورنه اغلب می‌کوشند عادت‌های بد بیگانگان را ریشه کن کرده و از این طریق قربانی شوند.
این واقعیت که بسیاری از مسیر نویسنده تانزانیایی بی اطلاع هستند ، از استعدادهای او به عنوان نویسنده کم نمی کند. تسلط غنی او به زبان، همراه با حساسیتی که در هر سطر به دست می‌آورد، از او نویسنده ای نزدیک به خواننده می سازد. در آثار او پایبندی او به واقعیت سرزمین مادری و هموطنانش مشهود است که ماهیت انسانی قلم او و پیوند بین تجربیات و آثار ادبی او را تقویت می کند. هر داستان زمینه ای را نشان می دهد که با جنگ های متحمل شده در این قاره مشخص شده است. تحسین شده‌ترین رمان او بهشت نام دارد.رمان «بهشت» در آنِ واحد داستان به بلوغ رسیدن پسری آفریقایی، داستان عشقی جانسوز و داستان محو شدن الگوهای سنتی آفریقا توسط استعمار اروپایی است.
لوییز گلیک | برنده جایزه نوبل سال ۲۰۲۰
لوییز گلیک نویسنده و استاد دانشگاه آمریکایی‌ست که در سال ۲۰۲۰ موفق به کسب جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. دلیل کسب این جایزه را صدای شاعرانه و متمایز لوییز گلوک که با زیبایی ساده تجربه‌های شخصی را جهانی کرده است، می‌دانند.
از گلوک غالباً بعنوان یک شاعر زندگینامهای یاد می‌شود. کار او به دلیل شدت عاطفی و اغلب با استفاده از اسطوره، تاریخ یا طبیعت برای مراقبه در تجارب شخصی و زندگی مدرن شناخته شده‌است.
گلوک در کار خود بر روشن کردن جنبه‌های آسیب، میل و طبیعت متمرکز شده‌است. در کاوش این مضامین گسترده، شعر او به دلیل ابراز صریح غم و انزوا شناخته شده‌است. محققان همچنین در ساخت او از شخصیت‌های شاعرانه و رابطه در زندگی‌نامه و اسطورهی کلاسیک در اشعار او تمرکز کرده‌اند. گلوک افتخارات زیادی برای کار خود دریافت کرده‌است،جدا از جایزه‌ی نوبل بسیاری از جوایز مهم شعر در ایالات متحده، چندین بورسیهی تحصیلی از بنیاد ملی هنر و بنیاد گوگنهایم دریافت کرده‌است.
پیتر هاندکه | برنده جایزه نوبل سال ۲۰۱۹
پیتر هاندکه نویسنده و نمایشنامه‌نویس آوانگارد اتریشی‌ست که در سال ۲۰۱۹ موفق یه کسب جایزه‌ی نوبل شد. دلیل کسب این جایزه آثاری تاثیرگذارست که با نبوغ زبان‌شناسانه توانسته‌اند خاص و دقیق بودن تجربه انسانی را به نمایش بکشند.
انتخاب پیتر هانتکه به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹ انتقادهای زیادی از آکادمی نوبل را به چند دلیل برانگیخت. یکی این بود که کمیته نوبل، یک اروپایی را برگزیده بود. دیگر اینکه برنده ۲۰۱۹ نیز از میان زبان‌های همیشه ستایش شده، گزینش شده‌است. اما مهمترین انتقاد این بود که هانتکه در دوره جنگ بوسنی از نیروهای صرب پشتیبانی کرده بود.
هاندکه از نویسندگانی است که معتقدند ادبیات با اشیا و موضوع هایی که با این زبان توصیف می‌شوند، شکل نمی گیرد بلکه این زبان است که به ادبیات شکل و رنگ می بخشد. موضوع هایی چون نقد قالب‌های ادبی مرسوم در شعر، نثر و نمایشنامه نویسی از جمله مهم ترین سوژه‌های آثار این نویسنده سرشناس اتریشی است. او در آثارش با موضع گیری‌های مستقیم و مرسوم، ادبیات را به چالش می‌کشد و مبانی نظری خود را در نقد زبان مطرح می‌کند. وی که جایزه معتبر جورج بوشنر و فرانتس کافکا را نیز در کارنامه دارد، نویسنده بیش از ۷۰ عنوان رمان، نمایشنامه و فیلمنامه است.
ایزاک باشویس سینگر | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۷۸
ایزاک باشویس سینگر نویسندهی لهستانی‌تبار آمریکایی در سال ۱۹۷۸ موفق به کسب جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. دلیل کسب این جایزه را روایت هنری مهیج او، به همراه ریشه‌های فرهنگ سنتی لهستانی-یهودی، که شرایط زندگی انسان جهانی را به ارمغان می‌آورد می‌دانند..
سینگر تمام آثارش را به ییدیش زبان مادری خود نوشته‌است. پس از به شهرت رسیدن داستان‌های کوتاه و بلند او یکی پس از دیگری با نظارت خودش به انگلیسی برگردانده شدند و به گفته‌ی خوانندگان ییدیش زبان بسیاری از ظرافت‌های زبان سینگر در ترجمه به انگلیسی از بین رفته‌است.
سینگر تحلیل‌های روانشناسانه‌ی عمیقی از شخصیت‌هایش به دست می‌داد و از لحاظ فکری شیفته‌ی اسپینوزا فیلسوف معروف هلندی بود، شهرت او بیشتر مرهون داستان‌های کوتاهش بود.
او جایزه کتاب ملی آمریکا را برای کتاب «روز خوشی: داستان‌هایی از بزرگ شدن پسری در ورشو» دریافت کرده است.
سال بلو | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۷۶
سال بلو نویسنده و استاد دانشگاه آمریکایی-کانادایی تبار در سال ۱۹۷۶ موفق به کسب جایزه‌ی نوبل شد. دلیل کسب این جایزه را فهم انسانی بلو و تجزیه دقیق فرهنگ معاصر در کارهایش می‌دانند.
کتاب ماجراهای اوگی به عقیده‌ی بسیاری، باعث شد تا سال بلو زبان و سبک نوشتاری ویژه‌ی خود را بیابد. اوگی، قهرمان این داستان، در جستجوی آزادی‌ای است که بلو خود در زندگی شخصی‌اش در پی آن بود. ماهیت توصیفی آثار سال بلو منحصربه‌فرد و ویژه‌ی خود اوست. نوشته‌های او مملو از ارجاعات تاریخی و فرهنگی است که عمق بیشتری نیز به آثار وی بخشیده است.
ویژگی دیگر کتاب‌های سال بلو ترسیم قهرمانانی غیرمعمول و خارق‌العاده است. جزئیاتی که او در توصیف این شخصیت‌ها به کار می‌برد بسیار دقیق و جالب‌توجه است. هر دو شخصیت اصلی و فرعی داستان‌های وی، به‌یکسان مورد واکاوی قرار می‌گیرند و به یک اندازه، بار روایی داستان را بر دوش می‌کشند.
سال بلو جدا از کسب جایزه‌ی نوبل ادبیات مفتخر به دریافت جایزه‌ی پولیتزر و نشان ملی هنر آمریکا شده است. او همچنین تنها نویسنده‌ای است که توانسته سه بار جایزه‌ی ملی کتاب را از آن خود کند.
هاینریش بل | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۷۲
هاینریش بل نویسندهی آلمانی در سال ۱۹۷۲ موفق به کسب جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. دلیل کسب این جایزه نوشته‌های بل که ترکیبی از جهان بینی گستردهی زمانهی خود و مهارت حساس او در کاراکترسازی است که به تجدید حیات ادبیات آلمان کمک کرده‌است و مبدع سبکی مخصوص به خود است که می توان آن را «زیبایی شناسی انسان دوستانه» قلمداد کرد.
هاینریش بُل عاشق مردمان ساده و بی‌غل‌وغش است و قهرمانان داستان‌های او درماندگان و شکست‌خوردگانند، اما بُل آنها را شکست‌خورده نمی‌داند و نشان می‌دهد که حرص به کسب مال و مقام، وقتی که انسان می‌تواند علی‌رغم دشواری‌ها تا به آخر انسان باقی بماند، واقعاً درخور استهزاست؛ و هاینریش بُل کسی است که تا به آخر انسان باقی می‌ماند.
کتاب عقاید یک دلقک را شاید بتوان شناخته‌شده‌ترین اثر هاینریش بل دانست. این کتاب زندگی دلقکی به نام «شنیر» را روایت می‌کند که از افسردگی رنج می‌برد. شنیر که حالا همسرش نیز او را ترک کرده، با تفکراتی سرگردان، تنها رها می‌شود و به روایت سرگذشت و خاطرات خود می‌پردازد. بسیاری از منتقدان، این رمان را بازنمودی از شرایط جامعه‌ی آلمان پس از هیتلر و جنگ جهانی دوم می‌دانند.
پابلو نرودا | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۷۱
ریکاردو الیسر نفتالی ریس باسوآلتو با نام مستعار پابلو نرودا دیپلمات، سناتور و شاعر نوگرای شیلیایی‌ست. او در سال ۱۹۷۱ موفق به کسب جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. دلیل کسب این جایزه را اشعار او که نیروی عنصری زنده برای سرنوشت و رویاهای یک قاره به ارمغان می‌آورد می‌دانند.
پابلو نرودا یکی از بزرگترین و تأثیر گذارترین نویسندگان قرون اخیر است. او نه تنها یک نویسندهی بسیار توانا بلکه یک جامعه‌شناس، فیلسوف و همچنین یک سیاستمدار بلندپایه بوده است
نرودا را شاعر زندگی گفته‌اند ازاین‌رو که او زندگی را به‌تمام‌معنا در آثار خود منعکس می‌کرد. او نظرات مختلفی نسبت به عشق، شادی، غم و به‌طور کل زندگی دارد که حال پس از سال‌ها آن نظرات تبدیل به نظریات ادبی شده‌اند و از هرکدام آنها در بسیاری از آثار به‌عنوان یک سبک استفاده می‌شود.
او برای نویسنده مقامی چون یک رییس دولت قائل بود. او در تمامی احوال سعی بر آن داشت که رهبری روحی مردم جامعه‌ی خودش و در مقیاسی بزرگتر جهان و هستی را در دل آثار خود نمایان کند و این مهم را به‌دست گیرد. جدا از جایزه نوبل ادبیات نرودا مفتخر به دریافت جایزه‌ی کارمن برنگوئر ۲۰۰۴ ـ که یکی از معتبرترین جوایزه دولتی شیلی به حساب می آید ـ شد.
الکساندر سولژنیتسن | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۷۱
اَلکساندر ایسایِویچ سولژنیتسین نویسنده و فیلسوف و زندانی سیاسی روسی درسال ۱۹۷۰ موفق به دریافت نوبل ادبیات شد. دلیل کسب این جایزه را نیروی اخلاقی وی، و پیروی از ضروریات سنتی ادبیات روسیه می‌دانند.
سولژنیتسین از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۳ به دلیل نوشتن انتقاد نامه ای به جوزف استالین با عنوان «مردی با سیبیل» در زندان محبوس شد. پس از به پایان رسیدن دوران محکومیت ۸ ساله، سولژنیتسین به قزاقستان تبعید شد و در آنجا، برای مدتی سرگرم درمان سرطان معده‌ای شد که در اردوگاه به آن مبتلا گشته بود.
الکساندر سولژنیتسین تا چهل و چهارسالگی به عنوان نویسنده شناخته شده نبود. در سال ۱۹۶۲ بود که به لطف انتشار داستان «یک روز ایوان دنیسوویچ» در «نووی میر»، نشریه اتحادیه نویسندگان شوروی، هم در کشورش و هم در جهان شناخته شد. این رمان شرایط زندگی در یک اردوگاه کار اجباری در دهه ۱۹۵۰ را به تصویر می‌کشد.
این نویسنده در آثار ادبی‌اش با بهره‌گیری از تجربه‌های زیسته خود، تاریخ سیاسی سده بیستم کشورش، به ویژه سازوکار سرکوب سازمان‌یافته را روایت می‌کند. این موجب شده برخی او را «خائن» و برخی دیگر او را «پیامبر» بنامند.
رودیارد کیپلینگ | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۷
جوزف رادیرد کیپلینگ ملقب به رودیار کیپلینگ داستان‌نویس، رمان‌نویس و خبرنگار بریتانیایی در سال ۱۹۰۷ موفق به دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات شد.
دلیل کسب این جایزه را داستان‌ها، رمان‌ها و اشعارش و قدرت مشاهده و تخیل پیشرو او دانسته‌اند.
کیپلینگ در هندوستان و در شهر بمبئی زاده شد، پدرش در ادبیات و هنر استعداد فراوان داشت. رودیارد کیپلینگ نیز از کودکی تحت تأثیر قصه های شگفت انگیز و افسانه هائی قرار گرفت که پرستاران هندی برایش نقل می کردند، هنگامی نیز که در شش سالگی به انگلستان برده و به خانواده ای سپرده شد، از شنیدن داستانهائی که میزبان دریانورد او درباره حوادث زندگی دریائی خود برایش حکایت می کرد، بسیار لذت می برد.
کیپلینگ ، نویسنده ای بی نظیر و خالق کتاب های بسیاری مانا در تاریخ ادبیات بریتانیا و جهان است و آثار ماندگاری مانند کتاب جنگل و مردی که می‌خواست سلطان باشد دارد که تمام جهان با آن آشنا هستند.
کیپلینگ نویسنده‌ای با قدرت تخیل بالاست. آن زمان که همه ی ادبیات اروپا درگیر مسائل اجتماعی بود ، او به خیال پردازی روی آورد و سعی کرد که به بهترین شکل ممکن به دور دست هایی سفر کند که هیچ بشری پای به آنجا نگذاشته است.
هنریک سینکیویچ | برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۵
هنریک سینکیویچ نویسنده و روزنامه نگار لهستانی در سال ۱۹۰۵ موفق به دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات شد.
دلیل کسب این جایزه را خدمت و شایستگی برجسته‌ی وی به عنوان یک نویسنده حماسی اعلام کردند.
هنریک سین کویچ به اصلاح امور اجتماعی و بهبود بخشیدن وضع زندگی کارگران و شرکت جامعه اعتقاد داشت و بیشتر آثارش نیز در خدمت به ملت و اجتماع بود.
سین کیویچ به تاریخ روم باستان علاقه‌مند شد و در سال ۱۸۹۵ رمان کجا میروی؟ را منتشر کرد که در آن دو گروه دنیای مذهبی یعنی مسیحی ها و مشرکان و کشمکش هایشان را در زمان نرون امپراتور روم نشان می دهد و در ضمن امکانات استخلاص کشور خود را عرضه می کند و ملت لهستان را با وجود شکستهای پیاپی ظاهری از نظر روحی و اخلاقی شکست ناپذیر می خواند. داستان کجا میروی؟ با وجود عظمت موضوع، محبوبیت عام یافت و بسیار زود به همه زبانها ترجمه شد و شهرت جهانی بدست آورد.
سینکیویچ همچنین استاد نثر زبان خویش شناخته شده است. شیوه نگارش طبیعی، بی پیرایه و شفاف کوشش و دقت فراوان او را در فن بیان نشان می دهد. آثار سین کیویچ در شصت جلد میان سالهای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۵ به چاپ رسید.او از بزرگترین نویسندگان کشور لهستان بشمار می آید.